Uit: 1999, Japan
Regie: Takeshi Kitano
Met: Takeshi Kitano, Yusuke Sekiguchi, Kayoko Kishimoto, Kazuko Yoshiyuki
Norse man van middelbare leeftijd wordt opgescheept met jongetje die op zoek is naar zijn moeder. Samen beginnen ze een reis die uiteindelijk niet uitmondt in het samenzijn van moeder en zoon, maar resulteert in een groeiend begrip tussen de twee reisgezellen. Op hun reis maken ze vrienden en vijanden en beleven ze enkele doldrieste avonturen.
Ziehier de nieuwe one-man show van festival lieveling Takeshi Kitano. Hij tekent hier weer voor zowel regie, script als hoofdrol. Hij neemt twee uur de tijd voor een roadmovie met veel slapstick elementen. De nadruk op het visuele (er is een minimum aan dialogen) en een penetrante soundtrack doen denken aan de zwijgende cinema. Het minimum aan geweldsuitbarstingen in vergelijking met eerdere Takeshi projecten komt nog steeds vervreemdend over. Of moet ik zeggen misplaatst, in een film die verder vrij onschuldig wil overkomen.
Stel je voor dat Ik Ben Joep Meloen in Japan zou worden uitgebracht. Het is moeilijk in te schatten hoe de reacties van het publiek zouden zijn. Verbazing en verwondering zijn zeer goed mogelijk. Misschien ook een diepe bewondering voor zo'n extreme film en zijn excentrieke hoofdrolspeler. Ik ben bang dat hetzelfde fenomeen bij Takeshi optreedt. Het westerse publiek vindt allerlei diepere lagen die er niet zijn. Ikzelf vind het verhaal en de humor uiteindelijk te simpel. De geweldsuitbarstingen en irritant behaagzieke cameratrucs zijn in horrorfilms op z'n plaats, maar wekken hier bij mij slechts irritatie op. Niet doorvertellen, maar als ik voor het blok gezet word (God verhoede het) kies ik nog eerder voor Joep dan voor deze Kikujiro.
Een buddy-film of roadmovie (deze twee genres overlappen elkaar nogal eens), die zien we vaak genoeg. Die uit Japan niet zo vaak. Deze film gaat dan ook nog eens over de belevenissen van een man en een jongetje. De man, Kikujiro, is vreselijk onbeschoft. Toch raar voor een land als Japan dat van beleefdheidsnormen aan elkaar hangt. Het jongetje, Masao, is van het zwijgzame type en woont alleen bij zijn oma.
Masao verlangt er hevig naar ooit zijn moeder te zien. Op een dag ontmoet hij Kikujiro, van wie we pas op het eind de naam te weten komen. Regisseur Takeshi Kitano speelt zelf deze rol van een man met het karakter van een emmer stront op pootjes. Harvey Keitel op zijn slechtste/beste dagen, zullen we maar zeggen. Tegen wil en dank wordt Kikujiro de begeleider van het jongetje wanneer deze een reis onderneemt op zoek naar zijn moeder.
Aan het begin van de film zie je Kikujiro nukkig naar de grond staren terwijl zijn vrouw, naast hem, een paar jongeren vermanend toespreekt als deze een sigaretje opsteken: "Kijk maar uit, anders eindig je zoals hem", wijzend op haar man. Gedurende de film bewijst Kikujiro ook ruimschoots dat hij een niet benijdenswaardige persoonlijkheid bezit. Hij bedriegt, hij vloekt, hij is grof, gewelddadig en nors. Voor hem is het te laat, of toch niet helemaal?
Masao lijkt in zoverre op hem dat hij wat gesloten en stug is. Kwajongensstreken zijn echter niet aan hem besteed. Kikujiro heeft in zijn jeugd duidelijk een ander pad gekozen en wat hij daarna heeft uitgevreten zal het daglicht wel niet hebben kunnen verdragen. Na verloop van tijd dringt het tot Kikujiro's stugge hersenen door dat het voor het kereltje nog niet te laat is. Kikujiro werpt zich steeds meer op als een steun en toeverlaat in plaats van vloekend, tierend en gokkend slecht voorbeeld. Zo laat hij het jongetje aanvankelijk nog buiten een restaurant staan terwijl hij zit te eten. Maar als hij buiten komt en na enig zoeken Masao tussen de bosjes terugvindt samen met een kinderlokker, geeft hij het ventje de wijze raad nooit meer met vreemde mannen mee te gaan. Vervolgens geeft hij de man een fikse afstraffing.
Ondanks zijn wat beperkte denkvermogen maar met grof verbaal en fysiek geweld, spant hij iedereen die hij tegenkomt voor zijn karretje. Dit levert de vreemdste taferelen op. Hierover ga ik niet uitwijden maar het lijkt of Kikujiro al zijn kinderfantasieën botviert om Masao op te vrolijken.
Uiteindelijk is het een vrij persoonlijke film geworden, met veel verwijzingen naar de Japanse cultuur en daarmee niet even begrijpelijk voor westerlingen. De film springt van de ene naar de andere stemming, van komisch naar gewelddadig naar sentimenteel. Niet altijd even geslaagd maar zo af en toe is het best ontroerend, grappig of verrassend.
Jullie hebben er even op moeten wachten. Om hun recensenten-leven te kunnen bekostigen,
hebben VW en LePaulski er een ultiem saaie kantoorbaan naast moeten nemen. En die neemt
soms te veel tijd in beslag. Vandaar. Verder hebben ze het verzoek van één van hun grootste
fans, KrispLe, niet kunnen inwilligen. Namelijk om een Rotterdam FF Special in te lassen. En
dat terwijl ze daar leuke filmpjes hebben meegepikt (VW heeft zelfs 2 van de 3 Tiger Award
films gezien). Daar staat tegenover dat er deze week één (en volgende week nog twee) in
Rotterdam getoonde film behandeld wordt. Voor degenen die nog niet vanaf het begin deze
mailing ontvangen de sterwaardering heeft een maximum van ****.
LePaulski aan zet,