Uit: 1998, Brazilië
Regie: Walter Salles en Daniela Thomas
Met: Fernanda Torres, Luiz Carlos Vasconcelos, Matheus Nachtergaele, Nelson Sargento, Tonico Pereira, Aulio Ribeiro
Laat ik heel eerlijk zijn, ik ben behoorlijk millenniummoe. Zeg nou zelf, na alle hypes over bugs en het einde der tijden viel het uiteindelijk allemaal een beetje tegen. Daarom hoop ik ook dat alle films die verwijzen naar de millenniumwisseling snel opzouten. En dat zijn er veel (direct:End of Days, The Hole en indirect: Les Convoyeurs Attendant, The World Is Not Enough). Maar LePaulski en VW hadden er nog een te gaan, te weten O Primeiro Dia.
Aldus maakten we de reis naar de vorige eeuw. In de laatste dagen van het millennium gaat het er hectisch aan toe in Rio de Janeiro. We volgen drie personages in een tijdspanne van zo'n twee dagen. Het zijn twee mannen en een vrouw, die allemaal reden hebben om wanhopig te zijn en schijnbaar geen relatie met elkaar hebben. Het zal voor weinig mensen een verrassing zijn dat in de loop van de film hun wegen kruisen, waarna hun leven nimmer dezelfde zal zijn. Een belangrijke rol is verder weggelegd voor de stad die overdonderend in beeld is gebracht en met al zijn smalle gangetjes en trappen nog het eest doet denken aan een uitgebreide mierenhoop, hiermee de ontreddering van de hoofdpersonen benadrukkend.
Wat is hier het probleem? De film is heel behoorlijk geschoten op een uiterst fotogenieke locatie. Ook het acteerwerk is niet slecht. Daar ligt het allemaal niet aan. De ellende komt voort uit het belabberde, onsamenhangende script. Je hebt werkelijk geen idee wat de hoofpersonenen bezielt. Hun verleden wordt zo onderbelicht dat hun reacties totaal onvoorspelbaar en willekeurig overkomen. De moordenaar schijnt een band te hebben met zijn slachtoffer, wat voor het dramatische effect belangrijk zou kunnen zijn, maar ik had geen idee welke. Waarom wordt de vrouwelijke hoofpersoon verlaten door haar vriend? Wat doet die doofstomme jongen in de film? Het zal wel te maken hebben met het millennium en het beginnen met een schone lei en gebrek aan communicatie in de twintigste eeuw, maar het nadenken hierover maakt het allemaal niet beter. De karakters laten me koud en sommige scenes zijn uiterst clichematig. Zoals daar zijn een volstrekt ongeloofwaardige gevangenisopstand compleet met rondvliegend eten en mokken op tafel in de kantine. En vergeet niet die passionele one-night stand tijdens de jaarwisseling (vuurwerk!) na een mislukte zelfmoordpoging.
Beste Lezer, waarschijnlijk begon jij je ook af te vragen waarom VW toch elke donderdag die stad in toog om samen met LePaulski de ene zaad-film na de andere te bekijken. Donderdag is toch bij uitstek de avond om met een leuke date de swing-king uit te hangen? Maar sinds vanavond weet ik in ieder geval weer waarom we, week in week uit, telkens onze rood pluche stoelen opzoeken. Rechtstreeks uit potentiële stamkroeg t Neutje naar huis gefietst, achter de PC gekropen. Ik kan niet wachten jullie het goede nieuws te melden. Ik heb weer eens een topper gezien.
Aan het gezamenlijke project van de Braziliaanse regisseurs Walter Salles en Daniela Thomas had ik een heerlijk avondje bioscoop. Een paar verhaaltechnische missertjes daargelaten, maar daar heeft mijn collega al over uitgewijd. Ik was al getipt over Salles zijn Central do Brasil maar besefte nu pas dat ik te maken zou kunnen hebben met een groot filmmaker.
In principe heeft de film redelijk wat argumenten tegen zich werken. Geregisseerd door twee regisseurs, onderdeel van een reeks van tien films over de millennium-wende en dan ook nog een voor bioscoop ge-editte tv-film. Kan niet veel zijn. Maar het is lang geleden, (Blair Witch Project) dat ik weer met zoveel genoegen naar nieuwe gezichten, acteurs en makers, heb zitten kijken. De acteer-prestaties zijn al veel geprezen en daar kan ook niemand wat aan afdoen. De acteurs en actrice hebben niet alleen karaktervolle koppen maar hun personages laten iedere scène weer van het doek knallen. En doen je het -af en toe wat platte- plot totaal vergeten.
De scènes knallen sowieso al omdat ieder shot weer fantastisch in elkaar zit. Hierdoor kreeg ik het gevoel weer met een meester van de oude stempel (Fellini, Bergman, Tarantino) te maken te hebben. Zo is het bewonderenswaardig dat deze film enkele zeer geladen scènes bezit met een revolver in de hoofdrol. We hebben in de jaren negentig onze portie extreem uitgewerkte shoot-outs en stand-offs toch wel gehad, zou je denken.
De emotionele lading die de acteurs brengen mag dan erg intens zijn. De muziek kan de soms fenomenale scènes prachtig ondersteunen. De vraag blijft, wat willen de makers ons nu vertellen? O Primeiro Dia is zonder meer te beschouwen als een mooi portret van de vele gezichten van Rio de Janeiro. Maar het is meer dan dat. In de film staat ieder personage centraal in zijn of haar verdriet of geluk. Alle invloeden van buiten af zijn, hoe belangrijk ook, gewoon losse draden die per toeval met de eigen draden verstrikt raken. Dat dit voor de personages meer verdriet dan geluk betekent, zal ongetwijfeld de maatschappij kritische boodschap van de makers zijn. Wat mij betreft wil de mineur toon van een film niet zeggen dat het leven hoe dan ook ellende is. Maar dat je er nooit vanuit mag gaan dat alles zomaar een happy end heeft. Dat is namelijk het gevaar van een gelukkig einde. Het vertegenwoordigt een onvoorwaardelijke geloof in het tijdloze geluk. Terwijl een open of ongelukkig einde je het tijdelijke en bedrieglijke hiervan doet inzien.
Hallo allemaal,
Of het nou helemaal geslaagd is of niet (eigenlijk niet) de Grote LePaulski en ik keren
vooralsnog even terug naar het oude concept. Dat betekent, de stukjes gewoon nog in de
mailbox. We zullen ons beraden over hoe nu verder en kijken of we een snellere lijn met Japan
kunnen bouwen. Wellicht dat het morgen allemaal wel al te vinden is opde website.
Nog een leuk weekend! VW