Uit: 1999, Finland
Regie: Atro Lahtela
Met: Meri Nenonen, Jani Volanen, Jukka-Pekka Palo, Ari Piispa, Ulla Uotinen, Heidi Kiviharju
Wanneer in de eerste tien minuten een opblaasschaap schandalig onteerd wordt door een bezoeker van een kunstexpositie, heb ik de hoop al opgegeven. Maar mijn argwaan dat dit een amateuristisch randproduct is, verandert gaande de film in geamuseerde opluchting. De film is namelijk best te bekijken en dat is lang niet altijd het geval op het jaarlijkse Festival van de Fantastische Film in Amsterdam. Waarschijnlijk heeft LePaulski (ongewild) de minst interessante film van dit festival uitgezocht want spannend of schokkend is het nauwelijks, laat staan fantastisch. Maar omdat het een Finse productie is van een beginnend regisseur neem ik graag vele onhebbelijkheden voor lief. Het draait om een kunstenares, Kiia, die in haar Noord Finse geboortedorp Devil's End de opdracht krijgt om een beeld van een engel en één van de duivel te maken. Door aan het werk te gaan in haar onbewoond, ouderlijk huis raakt ze al snel geïnspireerd, net als de demonen uit haar verleden. In plaats van deze te mijden daagt zij ze uit. Wat tot een onvermijdelijke climax in het plaatselijke kerkje leidt.
Er zijn maar weinig horrorfilms waarin niet tientallen steken loszitten, ongeloofwaardige wendingen troef zijn en er driftig gestrooid wordt met nietszeggende religieuze thematiek. Dat zijn voor de horrorfan meestal ook niet de kritische succesfactoren. Brute mutilatie, inventieve schokeffecten en een pakkende verhaal, daar krijgt de fan warme gevoelens van. Ze ontbreken vrijwel allen in Silmä Silmästä. Hierdoor zal deze film de Silver Scream Award van dit jaar zeker niet winnen. Regisseur Atro Lahtela heeft echter wel geprobeerd om zijn karakters geloofwaardige motivatie mee te geven. Toch ontbrak daar klaarblijkelijk de tijd, het geld, de inspiratie en de ambitie voor. Zo blijft het bij ondubbelzinnige flashbacks uit het donkere verleden van het dorpje. Dat geeft niet, jonge regisseurs uit dwerglanden (op filmgebied) moeten films maken zodra ze de kans krijgen en niet jarenlang op één project blijven broeden. Daarbij maakt een leuke cast van acteurs dat deze film best te genieten valt.
Na enkele voorvallen tijdens een expositie van haar werk besluit beeldend kunstenares Kiia terug te keren naar haar roots. Die liggen op het Finse Devil's Island, waar zij een opdracht aanneemt om een pittoresk roodhouten kerkje van enige religieus geinspireerde kunst te voorzien. Deze opdracht wordt haar aangedragen door de lokale bevolking die van het eilandje een toeristische trekpleister willen maken. Kiia is bij uitstek geschikt, want haar vader was een heel aantal jaren daarvoor de dominee in diezelfde kerk. Onder verdachte omstandigheden is hij destijds om het leven gekomen, maar aan zijn invloed onder de gemeenschap valt nog steeds niet te ontkomen.
Zoals uit bovenstaande synopsis al blijkt is logica niet het sterkste punt van deze Finse productie. Nu is dat op zich niet heel erg. We hebben het het hier over een onvervalste reli-thriller, waarin logica niet de belangrijkste rol hoeft te vervullen. Wat wel erg is is dat we hier te maken hebben met een zeldaam lethargische film. Het verhaal sleept zich werkelijk voort als een zombie op een nachtelijk kerkhof. Nu ben ik van mening dat bij VW en LePaulski's zoektocht naar verborgen parels een fins horrorwerkje zeker tot de mogelijkheden moet behoren. Maar in plaats van die gekoesterde parel treffen we hier een onvervalste drol aan. Gelukkig heeft het voor de helft gevulde Kriterion dit ook al snel door en ontstaat er een lacherig sfeertje vol ongeloof over de verloop van het verhaal. Het slecht uitgewerkte incest thema, die zowel in de relatie van Kiia als in de dorpsgemeenschap naar voren komt helpt dan ook niet echt om serieus te blijven.
An Eye for an Eye hinkt op zoveel verschillende gedachten dat geen van de, in potentie interessante, thema's uit de verf komt. Naast de al eerder genoemde incestueuze verhoudingen, zijn dat ook kunst versus religie en engelen/duivel symboliek die in de strijd worden geworpen. Maar bij geen van allen wordt er ook maar iets uitgediept. Het zijn gemakzuchtige symbolen zoals de hond als boodschapper van het kwaad (The Omen) en de duivelse zwangerschap (Rosemary's Baby) die tenslotte in de ring worden geworpen. Uiteindelijk moet er toch wel iets werken zal de debuterende regisseur gedacht hebben. Nee dus. Wat voor de verwende horrorfan verder steekt is een bijzonder matig gebruik van special make-up effects. Als je als filmmaker ook maar een beetje twijfelt over de geloofwaardigheid van het in beeld brengen van uitgestoken oogbal kun je dat voorval maar beter suggereren. Tenzij je de lachers op je hand wil krijgen natuurlijk.
Paasvrienden,
Voor deze feestelijke vijftigste editie van de For Your Eyes
Only zijn VW en LePaulski weer eens een keer op pad gegaan. Het
veilige Utrecht verlaten en de grootstad Amsterdam ingetrokken.
Daar wachtte op ons het Festival van de Fantastische Film
(voorheen The Weekend of Terror) met een uitgelezen programma
gevuld met fantastiek en gruwel. Je zou het zo niet zeggen, maar
de uitstraling van het festival is zonder meer sympathiek te
noemen. Waar anders krijg je een gratis catalogus en een
videoband bij je filmbezoek. Maar uiteindelijk moet je dat
'sympathiek' ook met een korrel zout nemen, want de
film die je kado krijgt is Last House on the Left. En geloof me,
dat is (om het netjes te zeggen) niet een film die je aan je
moeder kado doet.
VW, aan jou de gruwelijke eer: