For Your Eyes Only part XXIV

"Hello, my name is Andy and this is my movie."  


Man on the Moon

Uit: 1999, USA
Regie: Milos Forman
Met: Jim Carrey, Danny DeVito, Courtney Love, Paul Giamatti, Vincent Schiavelli, Jerry Lawler, George Shapiro



VW

Meteen in de eerste scène van deze film wordt duidelijk wat voor iemand hoofdpersoon Andy Kaufman is. De kleine Andy is zijn eigen televisieshow aan het opvoeren tegen de muur van zijn kamertje. Zijn vader loopt binnen en zegt hem dat hij moet stoppen met zijn dwaze spelletjes of op zijn minst voor een publiek moet spelen. Waarop Andy naar de muur wijst en zegt "There's my audience." De grote Andy is inmiddels een radicale komiek geworden. Zonder concessies te doen, shockeert hij zijn publiek keer op keer. Alsof hij net zo weinig met hun gevoelens rekening hoeft te houden als met de muur van zijn slaapkamer. Eerst speelt hij in de kleine clubs en later, nadat hij met een bijrolletje in de tv-serie Taxi erg geliefd wordt bij een groot publiek, ook in de grote zalen. Man on the Moon vertelt Andy's verhaal in anekdotes die voornamelijk gaan over de grappen en grollen die hij op het toneel uithaalde.


De typische Amerikaanse hang naar het iconiseren van hun helden speelt ook regisseur Milos Forman parten. Er glimt een zoet laagje hero worship over de film. Zo'n laagje waarin helden kunnen sterven met een glimlach over hun gezicht en een twinkeling in hun ogen. Ook de vervoering van het publiek dat keer op keer in beeld is, is redelijk misplaatst. In deze film is de bioscoopbezoeker Kaufman's publiek. En als er iets vervelend is voor publiek dan is het wel kijken naar de rest van het publiek. Zeker wanneer het net gegrepen is door de magie van de voorstelling. Want magisch is het van tijd tot tijd. Er zijn hilarische scènes met Kaufman als zijn alterego Tony Clifton, de ongemanierde nachtclubzanger. Of Kaufman op zijn vrouwonvriendelijkst als de eerste intergender world wrestling champion (Andy Kaufman vs. Erin Brockovich, wat een match zou dat zijn!). Later wordt wel duidelijk dat de erkenning van het publiek toch wel belangrijk voor hem is. Dat hij gevangene van zijn rol als provocateur blijkt te zijn, geeft de film de benodigde diepgang.


Voor deze biopic over Andy had regisseur Milos Forman met acteur Jim Carrey geen betere keuze kunnen maken. Dat in Nederland de komiek Kaufman bij vrijwel niemand een bel doet rinkelen, doet er helemaal niet meer toe. Na het zien van deze film schaamde ik me haast dat ik niet eerder had gehoord van deze legende. Een gevoel dat ik bijvoorbeeld absoluut niet had na het zien van Lenny over de Amerikaanse komiek Lenny Bruce. Voor een grootste deel is dit op het conto van Carrey te schrijven. Hoe groot is deze komiek eigenlijk? - Toen hij in de begin jaren negentig, met zijn typisch over-the-top acteren, de show stal in de hilarische zwarte komedie serie In Living Color was ik een trouwe fan. Maar grote twijfels kreeg ik toen hij de stap naar het grote doek maakte als Ace Ventura en The Mask. Aanvankelijk moest ik daar ook niets van hebben. Toch bevat elk van die films een aantal briljante momenten die er voor zorgen dat je ze toch allemaal moet zien. Voorlopig hoogtepunt is The Cable Guy waarin Matthew Broderick werkelijk de volle laag krijgt. Dat Carrey ook serieuze rollen aandurft en kan bleek al uit The Truman Show. Maar gelijk om Oscars gaan gillen, zoals zijn fans doen, gaat te ver. Want ik ben bang dat Carrey meer een bedenker van typetjes en een briljant imitator is (zoals Carrey volgens de kenners niet van de echte Kaufman te onderscheiden is) dan een groot acteur.


VW geeft ***

 

LePaulski

Toen uw toegewijde scribent in oktober 1998 op bezoek was in Los Angeles was een van de te bezoeken plaatsen natuurlijk Hollywood Boulevard. Nu is de Boulevard al jaren niet meer wat ze geweest is, maar uit het oogpunt van vergane glorie een niet te missen stukje americana. Daar wordt (voor het fameuze Mann's Chinese Theater, alwaar Marilyn, Humphrey en een select aantal anderen hun handen in de klei mochten duwen) voortdurend publiek geworven voor lamme TV shows, waar geen enkele Amerikaan meer voor te porren is. Natuurlijk wil niemand als klapvee bij een of andere nieuwe talkshow aanwezig zijn, maar het aanbod om mee te werken aan het nieuwe project van Milos Forman en Jim Carrey laat ik niet liggen. Vol verwachting stap ik de volgende dag de bus in, vergezeld door een pas ontmoet Duits meisje (want daar waar jeugdherbergen zijn, zijn Duitse meisjes).  Mijn grote doorbraak op filmgebied kan van start gaan. Niet slecht als eerste regel op mijn filmresumé.


Eenmaal bij het indoorstadion in LA aangekomen (gebruikt voor boks- en worstelwedstrijden op de Olympische Spelen van 1984) kan het feest beginnen. Opmerkelijk hoe strak alles geregeld is. En dat moet ook wel, want er zijn al snel zo'n 1500 mensen aanwezig om als publiek bij de worstelwedstrijd van komiek Andy Kaufman (Carrey) te figureren. Bij het opnemen van een film gaat alles pijnlijk langzaam, maar je wordt constant vermaakt en van een redelijke lunch voorzien. Het mogen aanschouwen van Jim Carrey is een waar voorrecht. Hij is toegewijd en bezeten van zijn rol en weet het publiek perfect te bespelen. Een geheide oscarnominatie lijkt me zo (heeft overigens niet zo mogen zijn). Aan het eind van de dag komt er ook een eind aan het feest ("That's a wrap."), maar weet mijn Duitse vriendin nog een handtekening van Courtney Love in de wacht te slepen. Nu het resultaat afwachten.


Bijna twee jaar later (!) zijn VW en LePaulski aanwezig bij de Nederlandse premiere van Man on the Moon. Het wachten heeft zo lang geduurd dat ik nauwelijks meer echt benieuwd ben naar het eindresultaat, maar de dag filmen heeft toch een minuut aan redelijk spectaculair materiaal opgeleverd. Ik zie mezelf niet meer terug, maar herken wel duidelijk een figurerende agent, waar ik even mee heb staan praten tijdens een kleine rookpauze. Toch maar even de aftiteling checken. Zou Milos mij dan toch nog een plaatsje op de rol hebben gegund?


LePaulski geeft **½

 

jouw mening



Gezien: 25-05-2000

[in deze e-commerciele tijd ondervond LePaulski wat e-problemen met zijn e-mail vandaar dat zijn verzending via mijn account plaats vindt]

Vrienden,

Without further a due:

VW, trap die bal:



Home